Gostujuća izložba slika "Poslednja decenija Save Šumanovića"

U četvrtak 30. avgusta 2018. godine u 19.00 časova u Modernoj galeriji Centra za kulturu Lazarevac biće otvorena gostujuća izložba "Poslednja decenija Save Šumanovića", u saradnji sa Galerijom "Sava Šumanović" iz Šida. Izbor dela  priredila je direktorka Galerije slika „Sava Šumanović“ Vesna Burojević. 

Na izložbi će biti prikazan poslednji slikarski opus jednog od najpoznatijih srpskih slikara dvadesetog veka, period od 1931. do 1942. godine, koji kritičari ocenjuju kao najznačajni deo Šumanovićevog stvaranja, kao suštinu njegove ličnosti i umetničke vere. 

"Poslednja decenija u stvaralaštvu Save Šumanovića  predstavlja jednu zaokruženu celinu koja je počivala na veoma čvrstim osnovama. To su pre svega talenat i obrazovanje umetnika, zatim iskustvo Pariza koje se istovremeno odnosi na bogatstvo tradicije koja se čuva u muzejima i snagu internacionalne atmosfere koja je vladala u umetničkim krugovima . Takođe je nemerljiv uticaj na umetnikov rad imalo neposredno okruženje. Izvanredni uslovi za rad koje je obezbedila porodica, podrazumevali su prostor, finansijsku podršku, oslobađanje od drugih obaveza, imao je na raspolaganju kočijaša, ribača boja... Presudan uticaj na rasoploženje za rad, na nepresušnu inspiraciju imala je lepota obronaka Fruške gore u sintezi sa nesumnjivo smelim karakterom umetnika koji se hrabro upustio u savladavanje novih motiva, novog kolorita i nepoznatog svetla. Ta smelost da neprekidno istražuje, gradi stilske kombinacije sa ranije usvojenim iskustvima bila je njegova autentična potreba na putu do velikog cilja, stvaranja jedinstva stila, onog po kome će biti prepoznatljiv." (Vesna Burojević)

Izložba se realizuje u okviru manifestacije "Lepini dani", posvećene godišnjici rođenja legatorke Moderne galerije Leposave Lepe Perović.

Izložba će trajati do 27. septembra 2018. godine.

Biografija

1896. – Rođen je 22. januara u Vinkovcima. Roditelji, Persida i Milutin, poticali su iz uglednih srpskih imućnih građanskih porodica.

1900. – Porodica se iz Vinkovaca vraća u Šid, rodno mesto Šumanovićevih roditelja. Otac preuzima vođenje porodičnog imanja.

1906. –1914.– Pohađa Realnu gimnaziju u Zemunu. Slikanje uči na tečaju profesora Isidora Junga.

1914 –1918. - Upisuje Privremenu višu školu za umjetnost i umjetni obrt u Zagrebu, u klasi profesora Otona Ivekovića. Na drugoj godini studija prelazi u klasu profesora Mencija Klementa Crnčića. Druži se sa kolegama, budućim umetnicima, Đurom Tiljkom, Marjanom Trepšeom, Srećkom Sabljakom, Milivojem Uzelcem, a naročito sa Milanom Štajnerom. Posebno prijateljstvo veže ga za koleginicu Antoniju Koščević, studentkinju vajarstva. Redovno učestvuje na Školskim izložbama.

1918. – Diplomirao na studijama slikarstva. Priređuje prvu samostalnu izložbu u Salonu Ulrih u Zagrebu.

1920. – U septembru odlazi na usavršavanje u Parizu.

1921. – Provodi tri meseca u ateljeu slikara i likovnog pedagoga Andrea Lota. Na Monparnasu upoznaje mnoge umetnike: Derena, Kislinga, Papazofa, Fužitu... Započinje prijateljstvo sa književnikom i likovnim kritičarem Rastkom Petrovićem. Po povratku iz Pariza u Zagrebu priređuje samostalnu izložbu. Konzervativni deo publike i kritike ne pokazuje razumevanje za Šumanovićeva nova, po njihovom mišljenju suviše moderna dela.

1924.  - U časopisu „Književnik“, u Zagrebu,objavljuje dva dragocena teksta o umetnosti, Zašto volim Pusenovo slikarstvo i Slikar o slikarstvu

1925. – Ponovo odlazi u Pariz. Vizu iz nepoznatih razloga dobija na samo 6 meseci. Neizvesnost oko produžetka boravka u Parizu predstavlja veliko opterećenje za umetnika.

1926. – Na Jesenjem Salonu u Parizu prodaje sliku Kupačica.

1927. – Neka od najznačajnijih dela nastala su upravo ove godine. Slika Doručak na travi i grandioznu kompoziciju Pijani brod sa kojom učestvuje na Salonu Nezavisnih. Angažovan je kao jedan od mladih umetnika sa Monparnasa za dekorisanje kultne kafane ’’La Coupole’’.

1928. – Na naslovnoj strani februarskog broja umetničkog časopisa "La Cropouillet" reprodukovana je slika "Pijani brod". Leto provodi u Šidu, prvi put slikajući predele iz okoline Šida. U septembru priređuje samostalnu izložbu na Novom univerzitetu u Beogradu. U intervjuu "Politici" nagoveštava svoja buduća opredeljenja. U oktobru se vraća u Pariz.

1929 .– Pripada umetničkoj struji koja zagovara povratak realizmu – novi realizam. Slika pariske motive i predele iz okoline Pariza, Luksemburški park, Most na Seni... i aktovi za koje mu poziraju tadašnji najpoznatiji modeli: Kiki i Ajša. Najviše se druži sa umetnicima Žilom Paskinom, Sejom Kojonagijem i Perom Krogom.

1930. – Vraća se u roditeljski dom u Šidu 30. marta.

1932. – Posle pauze od 2 godine, ponovo slika. Potpuno je posvećen radu. Slika predele (šidske krajine) i aktove po skicama koje je doneo iz Pariza. Roditelji su mu omogućili idealne uslove za rad.

1935. – U Šidu pronalazi model za akt i u naredne tri godine posvećuje se ciklusu Kupačice (Šidijanke), monumentalanom serijalu kompozicija na kojima se jedan motiv, nago žensko telo u predelu, ponavlja od jedan do sedam puta.

1936. – Njegova dela se od ove godine nalaze u stalnoj postavci Narodnog muzeja u Beogradu.

1939. – U sepembru organizuje šestu samostalnu izložbu na Novom univerzitetu u Beogradu na kojoj se predstavlja sa 410 radova. Na dan otvaranja izložbe, 3. septembra, počeo je Drugi svetski rat. Predgovor kataloga sadrži dragocen autobiografski tekst.

1941. – Šid ulazi u sastav Nezavisne države Hrvatske. Sava prestaje da potpisuje slike.

1942. – Slika do poslednjeg dana. Poslednja slika na kojoj radi ujedno je poslednja iz triptiha "Beračice". Tokom poslednje decenije naslikao je oko 600 slika.
Uhapšen je u ustaškoj raciji 28. avgusta rano ujutro. Streljan je 30. avgusta zajedno sa 120 meštana sa kojima je i sahranjen u zajedničkoj grobnici, na groblju u Sremskoj Mitrovici.

1952. –U septembru svečano otvorena Galerija slika „Sava Šumanović“ Šidu.